Boljare (Vlasotince)
- Za ostale upotrebe, v. Boljare (razvrstavanje).
Boljare | |
---|---|
Osnovni podaci | |
Država | Srbija |
Upravni okrug | Jablanički |
Opština | Vlasotince |
Stanovništvo | |
Stanovništvo (2022) | 983 |
Geografija | |
Koordinate | 42°58′17″N 22°09′26″E / 42.971333°N 22.157333°E |
Nadmorska visina | 273 m |
Ostali podaci | |
Pozivni broj | 016 |
Registarska oznaka | VL |
Koordinate: 42° 58′ 17" SGŠ, 22° 09′ 26" IGD
Boljare je naselje u Srbiji u opštini Vlasotince u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 983 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 795 stanovnika).
U naselju Boljare živi 774 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,9 godina (37,3 kod muškaraca i 40,7 kod žena). U naselju ima 313 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,14.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
|
|
Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
---|---|---|---|---|
Srbi | 973 | 98.98% | ||
Romi | 7 | 0.71% | ||
Crnogorci | 2 | 0.20% | ||
Makedonci | 1 | 0.10% | ||
nepoznato | 0 | 0.0% |
Selo je smešteno u zaravni sa desne strane reke Vlasine, na nekoliko kilometara uzvodno od Vlasotinca od koga ga razdvaja brdo Beli Kamen. Izloženo južnoj strani, pogodno je za život, pa je zato postalo i najnaseljenije mesto u XXI. veku gornjeg dela Povlasinja. Asfaltni put kroz selo povezuje ga sa Vlasotincem na jednoj i Svođem na drugoj strani. Selo je zbijenog tipa, elektrificirano, ima vodovod, telefon i kablovsku televiziju. U selu postoji mesna kancelarija opštine Vlasotince. Zadružni dom je objekat gde je nekada bio bioskop, a u kome su u prošlosti održavane priredbe i igranke, susreti sela i takmičenje pevača amatera. Od trgovine ima nekoliko prodavnica i cvećara, a od savremenih zanatskih radnji pojedine za popravku automobila, belu tehniku i drugo. U selu je nekada postojala potkivačka i kovačka radnja, a i stolarska, šnajderska i pinterska radnja. Danas su od tih klasičnih zanatlija samo ostali nazivi familija. Takođe postoji mlin koji drže kruševčani (Kruševica je selo u blizini). Selo ima benzisku pumpu.
1903. je Boljare imalo 15 kuća koje su do 1910. bile pokrivene slamom. Kasnije su razvoj i produkcija boljarske ćeremide doprineli da sve kuće imaju krov od ćeremide. Mnogi boljarci su bili i ćirimdžije.
Boljare je bilo mesto gde su se krčmila vina za planinski krompir. U razmeni za tri kilograma krompira se dobivao jedan litar vina po principu ja tebi krompir, ti meni vino. Vino se kasnije pilo na slavama i svadbama u planinskim selima vlasotinačkog i crnotravskog kraja.
U Boljaru klima pogoduje za razvoj vinogradarstva, voćarstva i stočarstva. Sade se i kukuruz i pšenica.
U selu postoji četvororazredna osnovna škola, a deca osmogodišnju osnovnu školu pohađaju u selu Kruševica, a neka u Vlasotincu. Pored škole postoji izgrađen kompleks -spomen obeležje- palim u ratovima i revolucijama za oslobođenje u Prvom i Drugom svetskom ratu. Nekada je tu postojalo drvo ispod čije hladovine su se odmarali putnici koji su u karavanima bilo sa konjima ili peške išli prema planinskim selima, a i danas postoji iz tog vremena česma sa vodom. Za vreme bivše Jugoslavije su se tu stovarali vagoni žutog kukuruza iz berbe u Banatu, s kojim se prehranjivao narod u ovom kraju na početku i sredinom XX. veka. Tu ispod Velikog drva-Miro spavalo se i snevalo o boljem životu. A postojala je i kafana kod kuće Ljube učitelja, gde se i noćilo. Boljare je jedno od retkih sela u Vlasotinačkoj opštini koje nema negativan prirodni priraštaj.
Po kazivanju učitelja Ljube Cvetkovića, rođenog boljarca, prvo se u selu Boljare naselilo sedam porodica sa Kosova, potomka kosovskih boljara - bogataša koji su na veliko posedovali zemlju. Po tome je verovatno i selo dobilo naziv Boljare.
Pre dva do tri veka familija Muslinci naseljena je i y selu Linovo kod Ljuberađe—Stojanović i Ilić, Garčinska poreklom iz Jastrebca -današnji Milenković i Mitić, Cekinci iz Brezovice, Gagričinska familija iz Jastrebca, Cvetkova, Stojkova, Dokinska, Pintarska i Mladenovska familija su sa Kosova.
Mnogi Boljarci žive u selu a rade u gradu (Vlasotincu). Po profesijama su među Boljarcima reprezentovani sudije, načelnici vlasotinačke policije (g. Kocić-zvani Dasa je jedan od poznatijih), direktori banaka u Vlasotincu, direktori fabrika, radnici, prosvetni radnici, inženjeri kao i sveštenici (poznat je iz starina pop Blagoje).
Po usmenim kazivanjima prvi naseljenici sela Boljare su prilikom naseljavanja zauzimali bolju zemlju, pa su prema takvim bogatim zemljoposednicima nazvani Boljari, a samo naselje prema toj legendi dobilo ime Boljare.
Turski gospodar Beg živeo je u svojoj kući uz potok. Njegov adjutant pitao ga je kako da se nazove ovo mesto - a gospodar Beg je rekao - ovo selo će da krstiš prema gospodaru, pa je njegov ađutant mesto krstio Boljare. Legenda je zapisana po kazivanjima Uroša Cekića (*1895.).
Nekada sedamdesetih i osamdesetih godina XX. veka Boljare je imalo fudbalski klub „Boljarac“, koji se takmičio u opštinskoj ligi. Ali su poznati lokalni fudbaler Cekić i njegov otac ipak igrali i za FK Vlasinu. Mladi košarkaši pretežno igraju za košarkaške klubove iz Vlasotinca. Fudbalsko igralište u Boljaru je poplavila reka Vlasina, a opštinska fudbalska liga više nepostoji. Na tom igralištu su igrane utakmice lokalnih fudbalskih klubova iz Crnatova i Manastirišta, dok nisu tamo napravljeni lokalni stadioni.
m | ž | |||
? | 1 | 1 | ||
80+ | 4 | 9 | ||
75-79 | 13 | 22 | ||
70-74 | 26 | 28 | ||
65-69 | 22 | 36 | ||
60-64 | 23 | 27 | ||
55-59 | 16 | 14 | ||
50-54 | 42 | 30 | ||
45-49 | 36 | 45 | ||
40-44 | 47 | 34 | ||
35-39 | 38 | 36 | ||
30-34 | 35 | 33 | ||
25-29 | 41 | 19 | ||
20-24 | 39 | 36 | ||
15-19 | 28 | 28 | ||
10-14 | 38 | 27 | ||
5-9 | 32 | 17 | ||
0-4 | 26 | 34 | ||
prosek | 37.3 | 40.7 |
|
|
|
|
Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Muški | 222 | 10 | - | - | 51 | 6 | 75 | 13 | 3 | 8 |
Ženski | 55 | 6 | - | - | 24 | 1 | - | 14 | 1 | 1 |
Oba | 277 | 16 | - | - | 75 | 7 | 75 | 27 | 4 | 9 |
Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
Muški | - | - | 6 | 9 | 1 | 2 | - | - | 38 | |
Ženski | - | - | 2 | 2 | 4 | - | - | - | - | |
Oba | - | - | 8 | 11 | 5 | 2 | - | - | 38 |
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7